Pendik Bölge Hastanesi doktorlarından Beyin Sinir ve Omurilik cerrahisi Nöroşirurji Uzmanı Prof.Dr.Halil AK, Beyin kanamasıyla ilgili sorularımıza cevaplar verdi.

Bir beyin kanaması bir felç türüdür. Bu kanama beyin hücrelerini öldürür. Beyin kanamaları sonucu ölümlere kadar varabilir.

Beyin kanaması nedir?

Beyin sözcüğünün karşılığı bence doğaüstü bir güçtür. Tüm vücudun ve evrenin idare  merkezidir. Anatomik anlamda; Kafa boşluğu ve omurga  kanalı içindeki Merkezi Sinir Sisteminin kafa boşluğunda  beyin omurilik sıvısı (su ağırlıklı sıvı) içinde yüzen bölümü beyindir.

Beyin kanaması; beyni besleyen damarlardan veya beynin anormal  damarsal yapılarından dışarı kan sızması sonucu beyin  dokusu içinde, beyin zarları arasında veya beyin üzerinde kan toplanmasıdır.

Beyin kanaması hangi sebeplerle oluşur?

Beyin kanamaları; kafa  travması, beyin damar  yapı bozuklukları, beyin tümörleri, kan hastalıkları,  kan sulandırıcı ilaç kullanımı, yüksek tansiyon gibi  nedenler ile meydana gelebilir. Beyin kanamalarının  oluşumunda; stres, sigara, alkol ve diğer bağımlılık  yapıcı maddeler, sıcak ve yüksek  nemli havalarda daha  fazla olmak üzere güneş çarpması, sık ve  yüksek doz seks ilaçları kullanılması, yetersiz ve  düzensiz beslenmenin rolü de vardır.

Beyin kanaması nasıl anlaşılır, belirtileri nelerdir?

Beyin kanamalarının şiddetine göre;

baş ağrısı,
bulantı,
kusma, 
yüzde, kollarda, bacaklarda güçsüzlük ve/veya uyuşukluk,
bilinç bozukluğu,
uykuya eğilim,
havale geçirme,konuşmanın etkilenmesi gibi belirtiler gösterebilir.

  

Beyin kanaması tanısı nasıl konur?

Beyin kanaması düşünülen hasta veya hasta yakınından ayrıntılı bir sorgulama ile  bilgi toplanır ve ayrıntılı  muayene yapılır.

 

Ardından yapılacak en pratik görüntüleme yöntemi  olarak bilinen“bilgisayarlı tomografik görüntüleme “

 (BT) incelemesidir. Bazı durumlarda “manyetik rezonans  görüntüleme “ (MRG) yöntemi kullanılabilir. Bu  radyolojik görüntülemelerle beyin kanaması olup  olmadığı, kanamanın  şiddeti ve yeri saptanarak ileri  tetkikler ve tedavisi planlanır.

Beyin kanaması çeşitleri nelerdir?

Yukarıda sayılan kanama  nedenlerine göre sınıflandırılabileceği gibi (kafa  travmasına, yüksek tansiyona,  damar ve kan  hastalıkları, beyin tümörlere bağlı vb.), beynin hangi  alanında gerçekleştiğine göre de  sınıflandırılabilir:-

-İntraserebral  kanama, beyin dokusu içerisindeki kanamadır.

-İntraventriküler kanama, beyin içindeki su dolu boşlukların (ventriküller) içerisine olan  kanamadır.

-Epidural  kanama, beyni saran en  dıştaki zar ile kafatası arasındaki aralıkta toplanan  kanamadır. Genellikle kafa travmaları ve kırıkları  sonucunda meydana gelir.

-Subdural  kanama, beyni saran zarlar arasında  toplanan kanamadır. Travma, damar zedelenmesi, kan  hastalığı, kafa içi basınç azalması gibi nedenlere  bağlı olabileceği gibi kendiliğinden de  gelişebilir.

-Subaraknoid  kanama, beyni saran zarların en iç  tabakası ile orta tabaka arasında gelişen kanamalardır.

En sık nedeni, beyin damarı anevrizması(damar baloncuğu)  patlaması gibi bir nedenle oluşan kanamadır. Travma veya infeksiyona bağlı olarak da gelişebilir.

Beyin kanaması geçirdiği fark edilen kişiye  ilk olarak ne yapmak gerekir?

Beyin kanaması geçiren birinin vakit geçirilmeden en yakın tam donanımlı sağlık  merkezine götürülmesi gerekir. Hekim dışında birinin  yapabileceği pek bir şey yoktur.Hastanın bilinci kapalı ise  yapılacak ilk yardım müdahalesi, hava yolunu açık  tutmaktır. Kusması varsa kusmayı  dışarı atmak, kusmuğun hava yoluna kaçmamasını  sağlamak, hastayı buna uygun yarı yan yatar pozisyona  getirmek gerekir.

Beyin kanaması kalıcı hasar bırakabilir mi?

Beyin kanamaları veya belirtileri dikkate  alınmadığı zaman hasta üzerinde kalıcı hasarlar  bırakabilir. Beyin kanamasının olduğu yerdeki hücre  kaybına bağlı olarak o bölgedeki hücreler görevlerini  yapamazlar. Çünkü beyin dokusunun kendini yenileyebilme  özelliği yoktur. Fakat çevredeki kanama nedeniyle bası  altında kalmış hücrelerin erken müdahale ile  üzerindeki kanama basısı kaldırılabilirse hasar o  derece az olacaktır.  Diğer bir önemli husus ise kafatasının içindeki  kanamanın miktarıdır. Kafatası kapalı bir kutu olduğu  için beyin kanamasındaki kan miktarı beyine baskı yapar.

Bu baskı ilk belirtilerin görüldüğü anda derhal  müdahale edilip azaltılmazsa beyin dokusu sıkışır. Bu  da felç veya yaşamın sonlanmasına neden olabilir. Eğer  beyin üzerindeki baskı azaltılabilirse diğer baskı  altında kalmış olan beyin hücrelerinin ölümü  önlenebilir.

Beyin kanaması sonrası hasta nelere dikkat etmelidir?

Beyin kanaması geçirmiş hasta eğer nedeni kan  sulanmasından kaynaklanıyorsa aldığı ilaçlara dikkat  etmelidir. Tansiyon yüksekliğine bağlı bir kanama  geçirmişse ilaç tedavisinin düzenlenmesi, tansiyonu  yükseltecek olaylardan ve gıdalardan uzak durması  gerekir. Stres, sigara, alkol ve diğer bağımlılık  yapıcı maddelerden uzak durmalıdır. Sıcak ve yüksek  nemli havalarda dışarı  çıkmamalıdır.

B

eyin kanamasını tetikleyen faktörler nelerdir?

Sıcak ve nemli hava, beslenme bozuklukları, stres  gibi tansiyon yüksekliğine sebep olan faktörler, sigara  ve alkol kullanımı, şeker hastalığı, yüksek  kolesterol, genetik faktörler gibi damar duvar yapısını  bozan faktörler dolaylı yönden beyin kanamasını  tetikleyebilir.

Bebek ve çocuklardaki beyin kanamalarının sebepleri nelerdir? Böyle bir durumda ne yapılmalıdır?

Bebek ve çocuklardaki beyin kanamasının sebepleri  erişkinlerdekinden farklı değildir. Fakat yenidoğan  döneminde olan beyin kanamaları erken doğum, doğum  sırasında karşılaşılan problemler, doğuştan gelen  kanama pıhtılaşma bozukluklarına bağlı olarak  gelişebilir. Ayrıca dikkat edilmesi gereken önemli bir  konu da beyin kanamasının çocuk istismarına bağlı kafa  travması sonucu gelişebileceğidir. Ayrıntılı muayene  ile çocuk istismarı düşündürebilecek darp ve  işkenceye ait bulguların olup olmadığına bakmak  gerekir. Böyle bir şüphe var ise en yakın adli makama  bildirilmesi gerekir.